ไมโครฟิช (Microfiche) Apirada Thadadech July 14, 2024 1

ไมโครฟิช (Microfiche) Apirada Thadadech July 14, 2024 1

July 14, 2024 2

July 14, 2024 3

July 14, 2024 4

July 14, 2024 5

July 14, 2024 6

รูจ ้ ก ั กับไมโครฟิช (Microfich e) ไมโครฟิช (Microfiche) คืออุ ปกรณ์บน ั ทึกข้อมูล ชนิดหนึ่งที่รวมอยูใ่ น สารนิเทศย่อส่วน (Microfor ms) โดยสารนิเทศย่อส่วนส่วนใหญ่ได้มาจากการ ถ่ายภาพสิง ่ พิมพ์ต้นฉบับย่อส่วนลงบนฟิล์มหรือ กระดาษทึบแสงหรือวัสดุอ่ ืน ๆ ให้มข ี นาดเล็กลงจน ไม่สามารถอ่านด้วยตาเปล่าได้ต้องใช้เครื่องอ่าน ประโยชน์ ประหยัดงบประมาณ ประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ July 14, 2024 7

ไมโครฟิช (Microfiche) สารนิเทศย่อส่วน (Microforms) ซึ่งเป็นสารนิเทศใน รูปแบบของการย่อส่วนลงมาในรูปร่างลักษณะของ วัสดุยอ ่ ส่วน ไมโครฟิช (Microfiche) เป็นเครื่องเก็บข้อมูล อนาล็อกที่กะทัดรัดที่สด ุ โดยปกติใช้กับให้หอ ้ งสมุด วิจย ั ในสถาบันต่างๆ (เช่น ห้องสมุดในวิทยาลัยเล็กๆ) ที่ไม่มพ ี ้น ื ที่กว้างพอ July 14, 2024 8

ไมโครฟิช (Microfiche) มีลักษณะเป็นแผ่นฟิล์ม โปร่งแสงรูปสีเ่ หลี่ยมผืนผ้าโดยที่ภาพจะเรียงกันมี ลักษณะเป็นตารางซึ่งก็คือหน้าหนังสือหรือเอกสาร แต่ละหน้าที่ถ่ายย่อส่วน ซึ่งภาพจากแผ่นไมโครฟิช จะได้จากการถ่ายภาพสิง ่ พิมพ์ลงบนแผ่นฟิล์ม โปร่งใสด้วยวิธก ี ารย่อข้อความจากต้นฉบับใน อัตราส่วน 15:1 ถึง 40:1 July 14, 2024 9

ขนาด ไมโครฟิช (Microfiche) เป็นแผ่นฟิล์มโปร่งแสงรูป สีเ่ หลี่ยมผืนผ้าโดยมีหลายขนาด เช่น 3*5 นิว้ , 4*6 นิว้ , 5*8 นิว้ และ 8*6 นิว้ สำหรับขนาด 4*6 นิว้ นัน ้ ส่วนบนของแผ่นฟิล์มแผ่นแรกจะให้รายละเอียดของ เอกสารสิง ่ พิมพ์ต้นฉบับที่สามารถอ่านได้ด้วยตาเปล่า July 14, 2024 10

การเก็บรักษาไมโครฟ ช ควรเก็บฟ ล มไว ในห องที่มค ี วามชื้นและอุ ณหภูมต ิ ่ำ จัดเก็บไว ในที่ที่ปราศจากฝุ นละออง โดยเก็บไว ในกล องหรือตลับ เสมอ ระมัดระวังอย าให เกิดรอยขีดข วน ไม่ควรเก็บที่เป ยกชื้น หรืออยู ในสภาวะที่มค ี วามชื้นสูงควรจัดเก็บ ฟ ล มไว ในระดับสูงกว าพื้น ห องพอสมควร เพื่อป องกันความเสีย หายอันเกิดจากน้ำท วม ควรเก็บฟ ล มที่มค ี ณ ุ ค ามากไว ในตู ทนไฟ อย างน อยที่สด ุ ควร เก็บไว ในตู ทนไฟได ประมาณ 1 ชัว่ โมง ควรจับเฉพาะที่ขอบของฟ ล มเท านัน ั ต องตัวเนื้อฟ ล มส วน ้ ไม่จบ ที่เป็นเนื้อหา ระวังอย าให ฟ ล มเกิดสภาพบิดเบีย ้ ว ตรวจสอบทุกครัง้ หลังการเลิกใช เพื่อตรวจดูความ July 14, 2024 11

ประโยชน ของการใช ไมโคร ฟ ชในห องสมุด จําเป นต องใช กับเครื่องอ าน ซึ่งมีอยู ในห อง สมุดเท านัน ้ จึงไม มีการยืมออกจากห องสมุดเหมือน สิง ่ พิมพ ประหยัดเนื้อที่ในการเก็บสิง ่ พิมพ ได ถึง 40,000 : 1 ตัวอย างเช น ไมโครฟ ช 1 แผ นขนาด 105 148 มม. สามารถบรรจุสง ิ่ พิมพ ได ถึง 98 หน า ลิ้นชัก หรือตู เก็บไมโครฟ ชลึกเพียง 10 นิว้ สามารถเก็บ ไมโครฟ ช ของหนังสือเอกสารถึง 98,000 หน า ประหยัดเงิน วัสดุย อส วนราคาถูกมาก โดยเฉพาะ ไมโครฟ ช เมื่อเทียบกับราคาของต นฉบับ July 14, 2024 12

การเลือกซื้อไมโครฟ ช บรรณารักษ ควรพิจารณาจากประโยชน และความ ต องการหรือความจํ าเป นของผู ใช บริการห อง สมุดเป นหลัก บรรณารักษ ควรเลือกซื้อจากบริษัทผู ผลิตที่มช ี ่อ ื เสียงทัง ้ นี้เพื่อเป นการประกันคุณภาพของไมโคร ฟ ล ม July 14, 2024 13

การเก็บรักษาไมโครฟ ช เก็บไว ในตู แบบมีลิ้นชักที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ ควรเก็บฟ ล มไว ในห องที่มค ี วามชื้นและอุ ณหภูมต ิ ่ํา สําหรับฟ ล ม ที่ฉาบ ด วยเงิน (Silver film) จัดเก็บไว ในที่ที่ปราศจากฝุ นละออง โดยเก็บไว ในกล องหรือตลับ เสมอ และระมัดระวังอย าให เกิดรอยขีดข วน อย าให ฟ ล มเหล านัน ี วามชื้นสูง ้ เป ยกชื้น หรืออยู ในสภาวะที่มค ควรจัดเก็บฟ ล มไว ในระดับสูงกว าพื้น ห องพอสมควร เพื่อป อง กันความเสียหายอันเกิดจากนํ้าท วม ถ าเป นไปได ควรเก็บฟ ล มที่มค ี ณ ุ ค ามากไว ในตู ทนไฟ แต ถ าไม สามารถทําได อย างน อยที่สด ุ ควรเก็บไว ในตู ทนไฟ ได ประมาณ 1 ชัว่ โมง เมื่อจะจับฟ ล ม ควรจับเฉพาะที่ขอบของฟ ล มเท านัน ้ อย าจับ ต องตัวเนื้อ ฟ ล มส วนที่เป นเนื้อหา และระวังอย าให ฟ ล ม เกิดสภาพบิดเบีย ้ ว ตรวจสอบทุกครัง้ หลังการเลิกใช เพื่อตรวจดูความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น July 14, 2024 14

ประโยชน ของการใช ไมโคร ไมโครฟ ชจําเป นต องใช กั บเครื่องอ าน ซึ่งมีอยู ในห องสมุด ฟ ชในห องสมุ ด เท านัน ้ จึงไม มีการยืมออกจากห องสมุดเหมือนสิง ่ พิมพ ประหยัดเนื้อที่ในการเก็บสิง ่ พิมพ ได ถึง 40,000 : 1 ตัวอย างเช น ไมโครฟ ช 1 แผ นขนาด 105 148 มม. สามารถบรรจุสง ิ่ พิมพ ได ถึง 98 หน า ลิ้นชักหรือตู เก็บไมโครฟ ชลึกเพียง 10 นิ้ว สามารถเก็บไมโครฟ ช ของหนังสือเอกสารถึง 98,000 หน า ประหยัดเงิน วัสดุย อส วนราคาถูกมาก โดยเฉพาะไมโครฟ ช เมื่อ เทียบกับราคาของ ต นฉบับ ตัวอย าง เช น ถ าห องสมุดมี ความต องการจะสัง ่ ซื้อวารสารฉบับหลังหลายๆ ป เพื่อให วารสาร ฉบับนัน ้ สมบูรณ หรือหนังสือที่ขาดตลาด หนังสือหายาก สิง ่ พิมพ เหล านี้ต างก็มรี าคาแพงทัง ้ สิน ้ สําหรับหนังสือหายากและมีราคาแพงที่จำเป นจะต องเก็บรักษา ไว เป นสมบัติอันมีค าของ ห องสมุดห องสมุดอาจถ ายเป น ไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ชออกหมุนเวียนให ใช แทนได July 14, 2024 15

ประโยชน ของการใช ไมโคร สะดวกแก การหยิบใช หนังสืด อบางเล ม บางประเภท มีขนาดใหญ หนัก ฟ ชในห องสมุ (cont.) ถึงแม ว าห องสมุดส วนมากจะเย็บเล มวารสารทุกป แต ก็มห ี อง สมุดหลายแห งที่มก ั จะเก็บวารสารฉบับปลีกไว ช วงเวลาหนึ่งก อนที่ จะส งเย็บเล ม เช น 1-3 ป วารสารเหล านัน ้ จะมีสภาพชํารุด ฉีกขาด ไม สามารถที่จะส งเย็บเล มได ห องสมุดจะแก ป ญหาได โดยสัง่ ซื้อ วารสารเย็บเล มในรูปของไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ช ห องสมุดสามารถจัดหาไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ชของสิง ่ พิมพ บาง ประเภทที่หายากได ง ายกว าที่จะหาสิง ่ พิมพ เล มนัน ้ ๆ ห องสมุดสามารถจัดหาไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ชของสิง ่ พิมพ ที่ มีผู ใช มากมาไว บริการ ด วย จะช วยลดเวลาในการรอคอยของผู ใช ในกรณีที่ห องสมุดมีวต ั ถุประสงค ในการจัดหาสิง ่ พิมพ ในสาขาวิชาที่ เกี่ยวข องให ครบสมบูรณ ดังนัน ้ อาจจะมีสิง ่ พิมพ บางสาขาที่ มีผู ต องการใช น อย ถ าเป นเช นนี้ห องสมุดอาจจะเก็บในรูปของ ไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ช เพื่อประหยัดเนื้อที่เก็บ ประหยัดงบประมาณ แต ยังคงมีความสมบูรณ ในด าน ทรัพยากร July 14, 2024 16

ป ญหาในการใช ไมโคร ฟ ชในห องสมุ ด ่ไม มีคณ ผู ผลิตบางรายยังผลิตงานที ุ ภาพ ไม ได ระดับ มาตรฐาน จึงควรพิจารณาให ดีก อนที่จะซื้อ การควบคุมทางบรรณานุกรมยังไม ดีพอเหมือนกับสิง ่ พิมพ์ การจัดเก็บไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ชนัน ้ แตกต างจาก วัสดุตีพม ิ พ มาก ต องใช ในห องสมุดเป นส วนมาก ผู ใช ห องสมุด ส วนมากยังไม มี เครื่องอ านส วนตัว การอ านสิง ่ พิมพ สะดวกสบายกว า ไม่เมื่อยตาคลื่นไส ปวดศรีษะเมื่ออ่านนานๆ July 14, 2024 17

ป ญหาในการใช ไมโคร ฟ ชในห องสมุด (cont.) ส วนมากห องสมุดจะไม มีเจ าหน าที่ ให บริการด านนี้โดยเฉพาะ ไมโครฟ ล มหรือไมโครฟ ชมีขนาดเล็กมาก อา จมีผู นํ าไปใช เป นที่คัน ่ หนังสือและลืมหรือนํา ออกจากห องสมุดโดยไม ได รับอนุญาต ค าใช จ ายในการอัดสําเนาจากวัสดุย อส วนนัน ้ แพงกว าการอัดสํ าเนาจากหนังสือ และห องสมุด มักจะมีเครื่องอ าน (reader) มากกว าเครื่องอ านถ าย (reader-printer) ผู ใช ต องเสียเวลารอนาน July 14, 2024 18